ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΟΥ ΙΣΤΙΟΦΟΡΟΥ ΚΑΙ ΑΤΜΗΛΑΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ
Corbett
Τόσο ο Corbett όσο και ο Mahan έθεσαν ως στόχο με το έργο τους να εξηγήσουν πως μια μικρή χώρα όπως η Αγγλία με ασθενή στρατό ήταν δυνατό να προσαρτήσει τις πλέον επίζηλες περιοχές του πλανήτη σε βάρος χερσαίων δυνάμεων. Κι ο Corbett και ο Mahan επιτέθηκαν στην αντίληψη των αξιωματικών της εποχής τους ότι λόγω της προόδου της τεχνολογίας δεν υπήρχαν μόνιμες αρχές ναυτικού πολέμου. Σε αντίθεση όμως με τον Mahan ο Corbett ανέδειξε και τους περιορισμούς της θαλάσσιας ισχύος ότι δηλαδή χωρίς τον εύτακτο συνδυασμό της με στρατιωτική και διπλωματική πίεση δεν μπορεί να επιτύχει πολλά από μόνη της, εκτός εάν χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια περιορισμένων πολέμων, μια μορφή πολέμου που έχει πρωταναδείξει θεωρητικά ο Κλαούζεβιτς στο όγδοο βιβλίο του έργου του Περί Πολέμου, όπως για παράδειγμα στην κατάληψη των αποικιών ενός χερσαίου της αντιπάλου. Συνήθως δηλαδή απαιτούνται, κατά τον Corbett, συνδυασμένες επιχειρήσεις για την ευόδωση γενικότερων στόχων.
Μια ακόμα πρωτότυπη συνεισφορά της στρατηγικής σκέψης του Corbett που επιβεβαιώθηκε από την εξέλιξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ότι για την θαλάσσια κυριαρχία δεν ήταν προαπαιτούμενη η σύναψη αποφασιστικής ναυμαχίας στο βαθμό που μπορούσε κανείς να κάνει ό,τι θέλει στη θάλασσα και να διαιρεί τις δυνάμεις του απασχολώντας τες σε καταδρομικές ή άλλες επιχειρήσεις βασιζόμενος στην ευελιξία και στη σχετική ευκολία επανασυγκέντρωσης του ναυτικού όπλου στο αποφασιστικό θέατρο των ναυτικών επιχειρήσεων. Ο Corbett πίστευε επίσης δικαιολογημένα στην αποτελεσματικότητα του ναυτικού αποκλεισμού υποτίμησε όμως τη δυνατότητα της παρενόχλησης του εμπορίου του αντιπάλου, αν και αναγνώρισε τη χρησιμότητά του, ίσως γιατί θεωρούσε αδιανόητο το ενδεχόμενο εξαπόλυσης υποβρυχιακού πολέμου. Υπερεκτίμησε επίσης τη δυνατότητα πραγματοποίησης καταδρομικών επιχειρήσεων καθώς αγνοούσε την αύξουσα αποτελεσματικότητα της παράκτιας άμυνας και των ύφαλων όπλων. Τέλος, αν και πεπεισμένος για τη χρησιμότητα της νηοπομπής την περίοδο της ιστιοφορίας, θεωρούσε ότι μια σειρά από πρακτικές δυσκολίες όπως η αδυναμία απόκρυψής της την εποχή της ατμήλατης ναυτιλίας δεν καθιστούσαν σκόπιμη την εκ νέου υιοθέτηση της νηοπομπής ως μέσου μεγαλύτερης προστασίας από τον υποβρυχιακό κίνδυνο.
Στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο η κυριαρχία της θαλάσσης σύμφωνα με τον ορισμό του Corbett και ο περιορισμένος πόλεμος είναι ξανά επίκαιροι.
Mahan
Την εποχή που έγραψε τα έργα του ο Mahan πολλοί άνθρωποι από ποικίλους δρόμους της γνώσης αναζητούσαν επιστημονικές ερμηνείες για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Buckle, Darwin, Reynolds, Βurkhardt, Νietze, etc. Την ίδια ακριβώς περίοδο υπήρχαν ευάριθμες προσωπικότητες και στις δύο όχθες του Ατλαντικού όπως ο Beresford κι ο Churchill που μοιράζονταν την πεποίθηση ότι η Βρετανία και οι Η.Π.Α. ήταν συνδεμένες μεταξύ τους με κοινή καταγωγή και τύχη. Ο Mahan συμμεριζόταν τη στενή σχέση μεταξύ των δύο Αγγλοσαξονικών γιγάντων (και η δική του ερμηνεία για την ανθρώπινη συμπεριφορά ήταν μείγμα της βαθιάς χριστιανικής του πίστης που επέτρεπε τον πόλεμο ως αναγκαίο κακό shurm75). Η σκέψη του διέπονταν επίσης από παραδοσιακό ρεαλισμό αναφορικά με την άναρχη κατάσταση του διεθνούς συστήματος και την ατέλεια της ανθρώπινης φύσης, καθώς και από κοινωνικό δαρβινισμό.
(Η ενασχόληση του με τη Ναυτική Ιστορία υπήρξε καρπός ευτυχών συμπτώσεων και μέσα από το έργο του ο Μahan προσπάθησε να αναδείξει τον ρόλο της προσωπικότητας στη ναυτική ιστορία και να εξυμνήσει τις παραδοσιακές αξίες της τιμής, του θάρρους και της προσφοράς στην πατρίδα. Πολύ δε περισσότερο, επιχείρησε να τονίσει τη σημασία της ναυτικής ισχύος για την υλική και αμυντική ισχυροποίηση των κρατών που την διαθέτουν. Το θεωρητικό πλαίσιο του Mahan προέρχεται από το Jomini, απέδιδε ιδιαίτερη έμφαση στον έλεγχο στρατηγικών περιοχών και πρόκρινε τη σύναψη αποφασιστικών ναυμαχιών για την εξασφάλιση της κυριαρχίας της θαλάσσης. Η Ναυτική ισχύς ενός κράτους προσδιορίζεται σύμφωνα με τον Mahan από έξι στοιχεία, τη γεωγραφική του θέση, τη γεωμορφολογία του, το μέγεθος της επικράτειάς του, τον πληθυσμό του, την ιδιοπροσωπία του λαού του κράτους αυτού και την ταυτότητα της κυβέρνησής του. Ο Mahan διέκρινε επίσης τρεις αλληλένδετους κύκλους που συνιστούν τη ναυτική ισχύ των κρατών, το εμπορικό ναυτικό, τις αποικίες και τους σταθμούς στο εξωτερικό που μπορεί να διατηρεί το κράτος αυτό και, τέλος, το πολεμικό του ναυτικό.
Ο Mahan υπήρξε αρκετά επίκαιρος κατά τον Ψυχρό Πόλεμο όταν επιδιωκόμενος στόχος του Αμερικανικού ναυτικού ήταν η σύναψη αποφασιστικής ναυμαχίας με το Σοβιετικό ναυτικό κατά το πρότυπο της ναυμαχίας του Midway στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Αμερικανική Maritime Strategy της δεκαετίας του 1980, δομημένη όπως ήταν γύρω από σχηματισμούς μάχης με βάση αεροπλανοφόρα, αντανακλούσε τη θεωρητική αυτή κατεύθυνση. Μεταψυχροπολεμικά όμως, η επικαιρότητα του έργου του έχει σαφώς υποχωρήσει λόγω των νέων, περισσότερο πολιτικών απαιτήσεων στο χώρο της θάλασσας.
